Senetle ispat zorunluluğu ne demektir?
HMK m.200, kanundaki ispat sınırından fazla olan hukuki işlemlerinin senetle ispat zorunluluğunu düzenlemiştir.
Anılan hükme göre bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri iki bin beş yüz Türk Lirasını geçtiği takdirde, senetle ispat olunması gerekir. İlgili maddede düzenlendiği gibi, hukuki işlemin miktar ve değerinin m.200/1’deki sınırı geçip geçmediği, hukuki işlemin yapıldığı duruma göre değerlendirilir. Bu hukuki işlemlerin miktar veya değerleri, sonradan, ödeme veya borçtan kurtarma gibi bir nedenle 2.500 TL’den aşağı düşse bile işlemin yapıldığı zaman miktarın belirlenmesinde esas alınacağından senetle ispat kuralı o işlem için uygulanmaya devam eder.
Madde 200/1 hükmündeki meblağdan fazla bir alacağın, 200/1 hükmündeki meblağdan az bir bölümünün dava edilmesi ( kısmi dava) halinde, dava edilen alacak, m.200/1 hükmündeki meblağdan az olduğu halde, senet ile ispat edilmelidir, tanıkla ispat edilemez.
Aynı şekilde, aslı m. 200/1 hükmündeki tutardan fazla olan bir alacağın ödenmesinde, ödendiği ileri sürülen para 200/1 tutarından az olsa bile, bu ödemenin senetle ispatı gerekir. Senetle ispat kuralı sadece hukuki işlemler için getirilmiştir. Buna karşı hukuki fiiller tanıkla ispat edilebilir. Örneğin bir hizmet sözleşmesinde, işçi edimi olan işi gördüğünü her türlü delille ispat edebilirken, işveren ödemeyi senetle ispat etmelidir.
Senetle ispat zorunluluğu istisnaları
HMK`nun 203.maddesinde; senetle ispat zorunluluğunun istisnaları düzenlenmiş olup; altsoy ve üstsoy, kardeşler, eşler, kayınbaba, kaynana ile gelin ve damat arasındaki işlemler bu istisnalardan sayılmıştır.
