Feri müdahil ne demek?
Görülmekte olan bir davada, üçüncü kişinin taraflardan birisinin yanında, ona yardımcı olmak amacıyla davaya katılması fer’i müdahale, davaya katılan da fer’i müdahildir.
Fer’i müdahalenin şartları
Üçüncü kişi, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla fer’i müdahil olarak davada yer alabilir(m. 66). Fer’i müdahale talebinde bulunabilmek için, öncelikle görülmekte olan bir davanın olması gerekir. Müdahale talebi, davanın açılmasından, tahkikat bitinceye kadar yapılır. Fer’i müdahil olarak davaya katılmak isteyen kişi, davanın tarafı olmamalıdır. Fer’i müdahil olarak davaya katılmak isteyen kişinin, müdahale talebinde bulunmakta hukukî yararı bulunmalıdır.
Fer’i müdahalenin usulü
Müdahale talebinde bulunan üçüncü kişi, yanında katılmak istediği tarafı, müdahale sebebini ve bunun dayanaklarını belirten bir dilekçeyle davanın görüldüğü mahkemeye başvurur.
Müdahale talebi üzerine davanın incelenmesi ertelenir. Mahkeme bir duruşma günü belirleyerek müdahale dilekçesinin suretini, duruşma günü ile birlikte taraflara tebliğ eder.
Taraflar, müdahale dilekçesinin kendilerine tebliğinden sonraki oturumda müdahale talebine itiraz edebilirler. Hâkim, bu itirazları ön sorun (hâdise) hakkındaki hükümlere göre inceler ve karara bağlar.
Fer’i müdahalenin hükümleri ve etkisi
Fer’i müdahil, sadece lehine müdahalede bulunduğu tarafın yardımcısı olup, davaya katılmakla taraf sıfatını kazanmaz. Bu sebeple, hüküm, lehine müdahalede edilen taraf hakkında verilir; fer’i müdahil hakkında verilmez (m. 69, 1).
Ayrıca davada taraflar hakkında verilen hüküm, o davada taraflardan biri lehine davaya katılmış olan fer’i müdahil hakkında kesin hüküm teşkil etmez.
Müdahale talebinin kabulü hâlinde müdahil, davayı ancak bulunduğu noktadan itibaren takip edebilir (m. 68). Davaya katılmasından önce yapılan işlemlere itiraz edemez, bu işlemlerin tekrarlanmasını isteyemez.
Müdahil, daha önce tarafın ileri sürdüğü iddia ve savunmalar, ikrar ve delilleri ile bağlıdır.
Fer’i müdahil, lehine katıldığı tarafla birlikte hareket eder (m. 66, 68); yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebilir; onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini yapabilir (m. 68).
Asıl tarafın davayı kaybetmesi nedeniyle, asıl tarafın fer’i müdahile karşı açtığı davada veya fer’i müdahilin asıl tarafa karşı açtığı davada, ilk davada verilen hüküm, ikinci davada müdahale etkisi yaratmaktadır. Bu etki, sadece fer’i müdahil ile yanında davaya katıldığı taraf arasında geçerlidir; mutlak değildir.
Ayrıca, müdahalenin etkisi, önceki davada verilen hükmün dayandığı maddî ve hukukî unsurlarla da geçerlidir.
Bu çerçevede, Fer’î müdahilin, tarafla rücu ilişkisinde, asıl davadaki uyuşmazlık hakkında yanlış karar verildiği iddiası dinlenilmez(m. 69).
Ancak, müdahil, zamanında ihbar yapılmadığı için davaya geç katıldığını veya yanında katıldığı tarafın iddia ve savunma imkânlarını kullanmasını engellediğini ya da kendisince bilinmeyen iddia ve savunma imkânlarının, tarafın ağır kusuru sebebiyle kullanılamadığını belirterek, yanında katıldığı tarafın yargılamayı hatalı yürüttüğünü ileri sürebilir(m. 69).
Feri müdahale talebi ne zamana kadar yapılabilir?
Feri müdahale talebi tahkikat tamamlanıncaya kadar her aşamada yapılabilir. Hüküm aşamasına geçildiğinde veya kanun yolları aşamasında müdahale talebinde bulunulamaz. Müdahil katılma talebinin kabulünün ardından yanında katıldığı taraf lehine savunma yapabilir.
Feri müdahale için ihbar şart mı?
Feri Müdahalenin Usulü Davaya katılmasında hukuki yararı bulunan üçüncü kişi davaya iki yol ile müdahil talebinde bulunulabilir. Birinci yol, üçüncü kişiye davanın ihbar edilmesi ikici yol ise üçüncü kişinin bizzat davaya müdahil olma talebidir.
