Genel Bilgiler
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumu ceza adalet sistemimize ilk defa 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ile girmiştir. Kurum, 6/12/2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle 5271 sayılı CMK 171/2 maddesinde düzenlenerek, uygulama yönünden yetişkinleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Kuruma ilişkin en son değişiklik 24 Ekim 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile söz konusu olmuştur. Yapılan düzenleme ile kurumun kapsamının genişletilmesinin yanı sıra, etkin bir şekilde uygulanabilmesine yönelik hükümler ihdas edilmiştir.
“5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Kamu davasını açmada takdir yetkisi
Madde 171 – (Değişik: 6/12/2006 – 5560/22 md.)
(1) Cezayı kaldıran şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde, Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilir.
(2) (Değişik:17/10/2019-7188/19 md.) Uzlaştırma ve önödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, üst sınırı üç yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ertelenmesine karar verebilir. Suçtan zarar gören veya şüpheli, bu karara 173 üncü madde hükümlerine göre itiraz edebilir.
(3) Kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilebilmesi için;
a) Şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası ile mahkûm olmamış bulunması,
b) Yapılan soruşturmanın, kamu davası açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi,
c) Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması,
d) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı ve Cumhuriyet savcısı tarafından tespit edilen zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,
koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.
(4) Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmediği takdirde, kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmesi halinde kamu davası açılır. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez.
(5) Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.
(6) (Ek:17/10/2019-7188/19 md.) Bu madde hükümleri;
a) Suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,
b) Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar,
c) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar,
hakkında uygulanmaz.”
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumu nedir?
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi; hakkında kamu davası açılması için yeterli şüphe bulunan failin, kişiliği ve üzerine atılı suçun önemi göz önünde bulundurularak, açılması gereken davadan, bir takım koşulların varlığı halinde, belirlenecek bir süre boyunca göstereceği iyi hal dikkate alınarak, vazgeçilmesidir. Diğer bir ifadeyle Kamu davası açmak için yeterli şüphe olmasına rağmen iddianameyle kamu davası açmak yerine, cumhuriyet savcısının 5 yıl süreyle şüpheli hakkında dava açmayı ertelemesine “kamu davasının açılmasının ertelenmesi” denilmektedir (CMK md. 171/2).
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumunun uygulanma koşulları nelerdir?
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumunun uygulanabilmesi için hem şüpheli hem de suça ilişkin aranan koşulların bir arada gerçekleşmesi gerekir. Söz konusu şartların gerçekleşmesi hâlinde Cumhuriyet savcısı tarafından yeterli suç şüphesinin bulunmasına rağmen kamu davasının açılmasının 5 yıl süreyle ertelenmesine karar verilebilir.
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre; suça sürüklenen çocuklarda erteleme süresi üç yıldır.
Suç bakımından;
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi; ⁎ Uzlaştırma ve önödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, ⁎ Üst sınırı üç yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda,
Mümkündür.
5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hapis cezasının üst sınırı, on beş yaşını doldurmamış çocuklar bakımından beş yıl olarak uygulanır.
Şüpheli bakımından; ⁎ Şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası ile mahkum olmamış bulunması, ⁎ Yapılan soruşturmanın, kamu davasının açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi, ⁎ Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması, ⁎ Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı ve Cumhuriyet savcısı tarafından tespit edilen zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, Koşullarının bir arada gerçekleşmesi gerekir.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumu hangi suçlarda uygulanmaz?
⁎ Suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar, ⁎ Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar, ⁎ Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, hakkında uygulanmaz.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararını hangi makam verir?
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı Cumhuriyet savcısı tarafından verilebilir. Cumhuriyet savcısının erteleme kararı vermesi zorunlu değildir (CMK madde 171/2).
Erteleme süresi ne kadardır?
Kamu davasının açılması 5 yıl süre ile ertelenebilir (CMK madde 171/2).
Erteleme kararına itiraz edilebilir mi?
Suçtan zarar gören veya şüpheli bu karara, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 173 üncü maddesine göre itiraz edebilir (CMK 171/2).
Erteleme Kararları Adli Sicil Kaydında Yer Alır mı?
Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir (CMK madde 171/5).
Erteleme Kararının Sonuçları Nelerdir?
Şüpheli, erteleme süresi içerisinde kasıtlı bir suç işlemediği takdirde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir. Erteleme süresi içerisinde kasıtlı bir suçun işlenmesi halinde ise şüpheli hakkında kamu davası açılır. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez (CMK madde 171/4).
Cezanın 5 yıl ertelenmesi ne demek?
İşlediği suçtan dolayı kişi hakkında verilecek mahkûmiyet kararının, belirlenen şartların gerçekleşmesi halinde 5 yıl ertelenmesi ve bu süre içinde kişinin yeni bir suç işlememesi ile denetim tedbirlerine uyması halinde verilen cezanın hukuki bir sonuç doğurmamasıdır.
Kaç yılın yatarı yok?
Ceza İnfaz Yasası, belirli koşullarda ceza sürelerinin nasıl belirleneceğini düzenler. Bu yasaya göre, 2 yılın altındaki cezalar genellikle yatarı olmaksızın infaz edilebilir.
Erteleme kararı istinaf edilir mi?
Hapis cezasının ertelenmesi kararlarına karşı öncelikle İstinaf Kanun Yolu başvurusu yapılabilir. İstinaf mahkemesi (bölge adliye mahkemesi), yerel mahkemenin vermiş olduğu kararı hem maddi olay açısından hem de hukuki denetim açısından inceleyerek yeni bir karar verecektir.
1 kez mükerrir ne kadar yatar?
Suçta Tekerrür Hükümleri Nasıl Uygulanır?
Tekerrür hükümleri uygulanmasaydı hükümlü cezasının 1/2’si olan 3 yılı cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıverilme hakkı kazanacaktı. Tekerrür hükümleri uygulandığında ise cezasının 2/3’ünü, yani 4 yılını cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıverilme hakkı kazanır.
2 yıl altı cezalar Yargıtay’a gider mi?
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında 5271 sayılı yasanın 286.maddenin (d) bendi
“d) İlk defa bölge adliye mahkemesince verilen ve 272 nci maddenin üçüncü fıkrası kapsamı dışında kalan mahkûmiyet kararları hariç olmak üzere, ilk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar (iki yıl dâhil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adlî para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,…
temyiz edilemez.”
şeklinde yeniden düzenlendi.
İstinaf Süreci Nedir?
İstinaftan sonra temyiz hakkında bilgi almadan önce istinaf sürecinin temel özelliklerine dair bir bilgi sahibi olunması gerekir. Bu husus kapsamında kişilerin özellikle mahkemenin kararının tebliğ edilmesinden sonra 7 günlük bir süre içerisinde istinaf başvurusunu dilekçe ile yapması gerekecektir. Dilekçe ile yapılan bu başvurunun olumlu/olumsuz kararına, duruşmalı şekilde ya da duruşmasız şekilde karar verilebilir. İstinafın başvurusunda nelerin bu kararın yeniden ele alınmasına gerekçe olduğunun açık olarak dilekçede yer bulması gerekiyor.
Kişilerin bir suça maruz kalmaları ve zarar görmeleri durumunda ise mahkemeden istinaf hakkından faydalanmak için ayrıca bir gerekçe sunmasına gerek kalamayacaktır. İstinaftan olumsuz yanıt alınması ya da istinafta elde edilen sonucun yeterli görülmediği durumlarda temyiz hakkınızı kullanabilirsiniz. (Devamı 2. Sayfada)
