Ortak velayet altındaki müşterek çocuğun yurt dışına çıkarılması için muvafakat verilmemesi
Eğer evliyseniz ve müşterek çocuğu yurt dışına çıkarmak istiyorsanız, eşinizin rızası zorunludur.
Eşinizin rızasını Noter huzurunda imzalı beyan etmesi, diğer bir deyişle Noter onaylı muvafakatname gerekir.
Aksi halde gümrük memuru çocuğun çıkışını onaylamayacaktır. Türk Yargısı tarafından, esasen müşterek çocuğun velayet hakkını elinde bulunduran anne/baba tarafından yurt dışına çıkışının velayet hakkını elinde bulundurmayan diğer tarafın muvafakatine bağlı olmadığı, nitekim annenin veya babanın (velayet hakkı hangisine bırakıldıysa) velayet hakkına istinaden bu yetkiye zaten sahip olduğu, aksi durumun kabulünün Anayasa’da düzenlenen ve temel hak niteliğinde olan seyahat özgürlüğüne aykırı olacağı, ilke olarak seyahat özgürlüğünün sınırlandırılmasının da mümkün olmayacağı, bu özgürlüğün ancak ve yalnızca çocuğun korunması amacıyla tedbiren geçici bir süreyle sınırlandırılabileceği kabul edilmektedir.
Öyle ki, bu konuda verilen birçok üst mahkeme kararında, çocuğun yurt dışına gerek seyahat gerek yerleşme maksatlı çıkarılmasının velayet hakkı kapsamında kullanıldığı ve karşı taraftan bunun için izin alınmasına gerek olmadığı, buna yönelik dava da açılamayacağı, zira açılan davanın da hukuki yarar yokluğundan reddedileceği açıkça belirtilmiştir ki; Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2015/11374 E. 2015/12897 K. sayılı ilamında da; “Velayet hakkı kendisinde bulunan eşin velayet hakkını kullanmasının doğal sonucu olarak ortak çocuğu yurt dışına çıkarmasının boşandığı eşinin muvafakatına bağlı bulunmadığı gibi çocuğun velayeti annede olup, babanın “oluru” olmaksızın …” denilmek suretiyle durum çok açık bir şekilde ifade edilmiştir.
Ancak buna rağmen bazı ülke konsoloslukları, boşanmış ailelerin müşterek çocuklarının ülkelerine giriş yapabilmesi için velayet hakkını kullanmayan tarafın onayının alınmasını halen zorunlu tutmaktadır ki bu konuyla ilgili en büyük sıkıntı da buradan başlamaktadır.
Zira velayet hakkını kullanmayan taraf bu konuda mazeretsiz olarak ve çocuğun menfaatine aykırı olarak izin vermekten kaçınabilmekte, bu süreci kötü niyetli olarak sabote edebilmektedir.
Bu durumda da iş yargıya intikal etmek durumunda kalmaktadır. Nitekim yüksek yargı da, ancak ve ancak bu durumda yani yabancı ülke konsolosluğunun böyle bir izin talebinin bulunması halinin dava şartı sayılacağını ve bu şartın varlığı halinde (yazılı belge, mail cevabı vb.) tespit ve izin davası açılabileceğini, nitekim velayet hakkını kullanan tarafın yalnızca bu halde bu davayı açmakta hukuki yararının bulunacağını kabul etmiştir. Zira bu yönde açılan davalarda örneğin İstanbul BAM 38. Hukuk Dairesi’nin 2019/1458 E. 2019/1824 K. sayılı ilamıyla; “…Davanın KABULÜ ile velayeti anneye ait bulunan müşterek çocuk … ‘ın yurt dışına çıkışında davalı babanın muvafakatinin ARANMAMASI ile velayet hakkı sahibi annenin TMK’nın 335 ve devamı maddeleri bağlamında bu yetkiye HAİZ OLDUĞUNUN TESPİTİNE” şeklinde, Yine, 2019/264 E. 2019/1837 K. sayılı ilamıyla; “… müşterek çocuğun yurt dışına çıkışı ve pasaport alımı için davalı babadan izin alınmasının kaldırılması isteminin KABULÜNE, velayet kapsamında davacı annenin TMK’nın 335 ve devamı maddeleri bağlamında bu hususlarda yetkili olduğunun TESPİTİNE” şeklinde hükümler kurularak neticeten bu davaların açılmasında hukuki yararın varlığı gözetilmiş ve velayeti kendisinde olan annenin, çocuğunu yurt dışına çıkarabilmesi için babanın muvafakatine ihtiyaç bulunmadığı yönünde kabul kararları verilmiştir.
Ortak velayette çocuk yurt dışına çıkabilir mi?
Velayet hakkı kendisinde olan taraf çocuğun eğitimi, bakımı, yaşayacağı yer ile ilgili her türlü kararı tek başına alabilir; dolayısıyla çocuğu yurt dışına da çıkarabilir ve hatta yurt dışına yerleşebilir. Ancak yurt dışına çıkışın, çocuğun üstün yararı veya diğer eşin çocukla kişisel ilişkisi ile çatışan bir durum teşkil etmemesi gerekir. Aksi halde velayete sahip olmayan eşin dava hakkı doğabilir. Son zamanlardaki uygulamalara göre çocuğun yurt dışına çıkabilmesi için eşlerin rızası ve noter onaylı muvafakatname istenmektedir.
Ortak velayette muvafakatname nasıl alınır?
Çocuğun yurtdışına çıkışı için gerekli olan muvafakatname noterden alınmaktadır. Bu muvafakatnamenin geçerli olabilmesi için 18 yaşından küçük bireyin tüm yasal veli/vasileri tarafından imzalanmış olması gerekmektedir. Tüm noterlerde muvafakatname örneği bulunmaktadır.
Muvafakatname olmadan çocuk yurtdışına çıkabilir mi?
Muvafakatname, 18 yaşını doldurmamış olan çocukların yurt dışına çıkışları, yurt dışına seyahat etmeleri veya yurt dışında yaşamaları durumlarında istenilmektedir. Bu kapsamda anne veya babadan biri olmaksızın gerçekleşecek yurt dışı seyahatlerinde muvafakat verildiğine dair belgenin bulunması gerekmektedir.
Velayeti kendisinde olmayan baba çocuğu şehir dışına çıkarabilir mi?
Hayır, velayet sahibi olmayan anne ya da baba çocuğu kendiliğinden şehir dışına çıkaramaz. Velayet sahibi ise çıkarabilir ancak diğer eşin rıza gerekebilir.
Müşterek çocuğun yurt dışına çıkış izni verilmemesi dava konusu yapılabilir mi?
Diğer eş bu durumda çocuğun yurt dışına çıkışının engellenmesini mahkemeden talep edebilir. Ancak durum özelinde bu husus çocuğun seyahat hakkının engellenmesi olarak yorumlanabileceğinden, mahkeme bu talebi kabul etmeyebilir.
Yurtdışı için muvafakatname nasıl alınır?
Muvafakatname düzenlenirken tek tip olmasına özen gösterilmelidir. Adına düzenlenecek küçüğün anne-babası evlilik bağı ile birbirine bağlı ise ikisi bir arada notere gitmeli. Nüfus cüzdanı ve çocuğun adına çıkartılmış öğrenci belgesini yanlarında götürmeliler. Eğer anne-baba ayrılmışsa velayeti üzerine alan ebeveyn notere gitmeli ve yanlarında ayrılığa dair mahkeme kararını da götürmeliler. Eğer ebeveynlerden biri vefat etmiş ise hayatta olan ebeveynin nüfus cüzdanı ve çocuğun öğrenci belgesi ile notere gitmeliler. Seyahat edecek olan çocuk vesayet altında ise; vasisi olan kişi, vesayetin kendisinde olduğunu belgelemeli. Mahkeme kararı ile birlikte notere gitmelidir. Yukarıda sayılan hususlara uyulmaması durumunda muvafakatname geçersiz olacaktır.
Muvafakatname kaç TL 2024?
2024 yılında muvafakatname vermek isteyen kişinin ödeyeceği noterlik ücreti 783,82 TL. Bu miktar duruma göre değişebilmektedir.
E-devletten çocuk için muvafakatname alınır mı?
Muvafakatname belgesi, herhangi bir noterden alınabilmektedir.
Almanya çocuk için muvafakatname istiyor mu?
18 yaş altındaki çocukların Almanya vize başvuruları sırasında anne ve babadan alınmış muvafakatname sunulması gerekir.
Ortak velayet ne demek?
Ortak velayet, çocuğun anne ve babasının, velayet hakkının kapsamına giren hak, yetki ve yükümlülüklerde ”müşterek” karar alması ve sorumluluğu da ortak paylaşmalarıdır.
Çocuk tek başına yurt dışına çıkabilir mi?
Sadece 16-18 yaş arası çocuklar ebeveyn izni ile yalnız seyahat edebilirler. Yurt içi seyahatlerde 12 yaşına kadar olan çocuklara yetişkin eşlik etmelidir, 12-16 yaş arasındaki çocuk yolcular ise ebeveyn izni ile seyahat edebilirler. 16 yaşından büyük çocuklar ebeveyn izni olmadan tek başlarına seyahat edebilirler.
Velayeti alan kişi başka şehre taşınabilir mi?
Velayet hakkı kendisine verilen ebeveyn başka bir yere taşınabilir ancak diğer ebeveynin kişisel ilişki düzeninin sağlanmasını ve gerekli tedbirlerin alınmasını mahkemeden talep etme hakkı vardır. Yani bir durum değişikliği olduğunda anne yada baba uyarlama yani yeni bir düzenleme isteyebilir. Unutmayın velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur.
Havaalanında muvafakatname alınır mı?
Muvafakatin noterden alınması gerekmektedir. Hava alanlarında noter bulunmadığından gitmeden önce alınması gerekmektedir.
Muvafakatname istemeyen ülkeler
5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 17. Maddesinin (c) bendinde “Reşit olmayanların ve mahcurların yalnız seyahat etmek üzere pasaport alabilmeleri için kanuni mümessillerinin muvafakatlerini havi resmi bir makamdan tasdikli vesika ibraz etmeleri lazımdır.” denilmekte olup 18 (on sekiz) yaşından küçük çocuklara pasaport düzenlenirken anne/baba muvafakati alındığından, ülkemizden kendi adlarına düzenlenmiş pasaport ile seyahatlerinde tekrardan anne/baba muvafakati aranmamaktadır. Ayrıca ülkemizden nüfus cüzdanı ile çıkış yapılabilen ( Ukrayna,Gürcistan, KKTC gibi) ülkelere çıkış yapılmak istenildiğinde 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 17.maddesinin ( c) bendi kapsamında hudut kapılarımızda anne babadan herhangi biri yanında bulunmadığı durumlarda hangi ebeveyn çocuğun yanında yok ise o ebeveynin muvafakati istenilmektedir.
Tek ebeveynle yurtdışına çıkış
Anne veya babadan sadece biri ile yurt dışına çıkış yapılması mümkündür. Bu tür durumlarda seyahat etmeyen eşin, diğer eşe noterden muvafakat vermesi gerekir.
Muvafakatname süresiz olur mu?
Yurtdışına götürülecek olan çocuk için verilen muvafakatname son 6 ay içinde düzenlenmiş olmalıdır. Muvafakatname için ilgililer herhangi bir süre belirleyebilir. Belgede hangi süre belirlendiyse o süre geçerli olacaktır.
Çocuğun yurt dışına çıkması için vize başvurusunun reddi
Bazı ülkeler boşanmış eşlerin çocukları için yaptıkları vize başvurusunu reddetmektedir. Bu durumda, Aile Mahkemesine başvurarak müşterek çocuğun yurt dışına çıkarılmasına ilişkin karar verilmesini talep etmek gerekir. Belirtmek gerekir ki, bu davanın açılabilmesi için vize başvurusunun reddedilmiş olması gerekir; aksi halde mahkemece dava hukuki yarar yokluğundan reddedilecektir. Çocuğun yurt dışına uzun bir süre için veya başka bir ülkede yaşamak için çıkarılması durumunda ise, velayet durumunun değerlendirilmesi için diğer eş dava açma hakkına sahiptir.
