Yanlış Hesaba Gönderilen Paranın İadesi Mümkün müdür?
Hepimiz internet ve mobil bankacılığı çok sık kullanmaktayız. Bazen dalgınlıkla da olsa IBAN ya da hesap numarasını yanlış yazabilmekteyiz. Ya da çok eskiden bir sebeple para gönderilmiş ve tanımlı hesaplar arasında kayıtlarda kalmış bir hesaba alakasız bir parayı yanlışlıkla aktarabilmekteyiz. Bazı bankacılık önlemleri sayesinde yanlışlıkla para göndermek artık daha zor ise de halen bu tür sorunlar yaşanabilmektedir.
Bunu düzeltmenin iki yolu vardır:
1-Paranın nerede olduğuna bağlı olarak, transferi kendiniz iptal edip yeniden başlayabilirsiniz. 2-Para alıcınıza ulaşmışsa, alıcıyla iletişime geçip paranızı geri istemeniz gerekir.
Derhal banka ile iletişime geçmek faydalı olur
Yanlış hesaba para gönderdiğimizde ilk önce durumu bankaya bildirmemiz gerekir. Bazı bankalar ismin hesap numarasıyla eşleşmemesi durumunda transferi otomatik olarak reddedebilir ama bu durum gönderdiğiniz para birimine ve bankaya bağlı olarak değişebilmektedir. Eğer uygulamanızda Transferi İptal etme seçeneğini görmüyorsanız:
1-Alıcı veya alıcı bankayla iletişime geçin, 2-Karşı tarafa hatadan bahsedin, 3-Kendisinden parayı size geri göndermesini isteyin.
Eğer göndermiş olduğunuz para, isim uyuşmamasından kaynaklı blokede / havuzda bekletilmiş ise bu sizin için gayet iyi olacaktır. Ancak transfer ettiğiniz para alıcının hesabına aktarılmışsa bankanız yanlış ödeme yapılan kişiye bilgi verip ödemeyi geri yapmasını isteyebilir.
Bazen bankalar her halükarda hesaba bloke koyabilmektedir. Bu şekilde blokeli hesap bulunan paralar çekilemez, veya üzerine tedbir/haciz konulamaz. Ancak alıcı, paranın borç karşılığı gönderildiğini iddia ederek iade etmezse veya gönderilen parayı çekmiş ise bu durumda mahkemeye başvurulmalıdır.
Havale iptal edilir mi? Banka havalesi ile gönderilen para geri alınabilir mi?
Bu konuda, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi bir kararında özetle “Havalenin Sehven Yapılması Halinde Bankanın İşlemde Bir Sorumluluğu Bulunmamakta Olup Bedelin Alıcının Hesabına Geçmesiyle Gönderilen Para Üzerindeki Tasarruf Yetkisi Havale Alıcısına Aittir (08.11.2023)” demiştir.
Yine Yargıtay 12. Hukuk Dairesi E. 2015/1873, K. 2015/4772 sayılı T. 5.3.2015 tarihli kararında özetle “…Üçüncü kişi tarafından yanlışlıkla yapıldığı iddia edilen paranın iadesi yargılamayı gerektirdiğinden ancak adı geçen tarafından açılacak bir istirdat ya da sebepsiz zenginleşme davasında ileri sürülebilir….” demiştir.
Günümüzde herhangi bir banka hesabından bir başkasının banka hesabına para göndermek mobil bankacılık uygulamaları ile çok kolay bir şekilde gerçekleşmektedir. Bu esnada kullanılan EFT, havale ve FAST gibi gönderim yöntemleri mevcuttur.
Aynı bankaya ait hesaplar arasında gerçekleşecek transfer için havale işlemi kullanılır. Havale ile gönderim işlemi ortalama bir dakika içerisinde karşı tarafın hesabına geçer. Havale işlemleri yalnızca mobil bankacılıktan değil, internet şubelerinden veya ATM’lerden de hızlı bir şekilde gerçekleşebilmektedir.
Bazı durumlarda çeşitli sorunlardan ötürü yanlış hesaba havale gerçekleşmesi mümkündür. Bu durumda ise yanlış hesaba yapılan havalenin iptal edilmesi için bazı süreçlerin yerine getirilmesi gerekir. Yanlışlıkla yapılan havale işlemlerinin iptali maalesef ki olmamaktadır. Havale işlemi aynı bankalar arası gerçekleştiğinden gönderilen para karşı tarafın banka hesabına anında geçmektedir.
Havale, en hızlı para transferi yöntemlerinden biridir. İnternet şubesi veya mobil bankacılık uygulaması aracılığı ile işlemin iptal edilebilmesi mümkün değildir. Para yatırma işlemleri birçok kanaldan çok hızlı bir şekilde yapılabilmektedir.
Özellikle havale gibi hızlı para gönderilen işlemlerde çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Yanlışlıkla bir başkasının hesabına havale yapıldığında, bu işlemin iptal edilebilmesi söz konusu değildir.
Hemen ilgili bankanın müşteri hizmetleri ile görüşülerek durumun bildirilmesi gerekmektedir. Banka görevlisi gönderilen hesabın kime ait olduğunu bulduktan sonra kendisine ulaşabilir. Karşı taraf bu havalenin bilgisi dışında olduğunu belirttiği takdirde, paranız yeniden sizin hesabınıza geri ödenebilir. Geri ödenme süresi biraz uzun olabilmektedir.
Eğer gönderilen para miktarı çok yüksek ise ve banka görevlisi karşı tarafa ulaşamıyorsa ilgili hesaba bloke koydurma hakkınız bulunmaktadır. Bankalar özellikle yüksek miktarlar söz konusu olduğunda para transferi işleminin doğru olup olmadığını teyit etmek için hesap sahiplerini aramaktadır.
Banka hesap sahibine ulaşamadığı durumlarda da karşı tarafın hesabına bloke koyabilmektedir. Yanlış havalenin iptali zor gibi görünse de doğru adımlar atıldığı takdirde kolay bir şekilde çözülebilmektedir.
Alıcı Geri Ödeme Yapmazsa Şikayet ve Dava Hakkınız Doğar
Bankalar bazen paranın yanlışlıkla hesabına gittiği kişiye bir türlü ulaşamazlar. Hesap aktif değildir, kişi telefonlarını cevaplamamaktadır, vs. Böyle bir durumda mağdurun mağduriyetini azaltmak için çözüm aramak yerine, iş yüklerini hafifletmek amacıyla “hesap sahibine ulaşmadan iade yapamayız.” diyerek adeta işin peşini bırakırlar.
Veya hesap sahibine ulaşılır, fakat kötü niyetli hesap sahibi paranın yanlışlıkla gelmediğini iddia eder. Burada, banka size, karşı tarafın bilgilerini verirse şanslısınız. Önce noterden durumu bildiren ihtar çekerek temerrüde düşürmeniz, ihtar sonucu parayı geri göndermezse ya ilamsız icra takibi açmanız ya da sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak istirdat davası açmanız gerekiyor, tabii ki zamanaşımı geçmediyse. Hangisinin daha uygun olduğu duruma göredir.
Bu şekilde iade edilmeyen paralar ile ilgili Türk Ceza Kanunu anlamında hırsızlık suçu oluşturmadığı kabul edilmektedir. Uygulamada genel kabul TCK m.160″taki “kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf” suçunun oluşacağıdır. Bazı hukukçular bu suç da oluşmaz demektedir. Şikayet hakkının yanı sıra geri verilmeyen bu paranın iadesi için istirdat veya sebepsiz zenginleşme davaları açılabilmektedir. Hukukumuz buna cevaz vermektedir.
Bankanın Yardımcı Olma Yükümlülüğüne Dair
Avukatlık Kanunu’na göre, tüm kurum ve kuruluşlar gibi, bankaların da yapacakları hukuki işlemlere esas olmak üzere avukatlara en azından temel bilgileri verme yükümlülükleri bulunmaktadır.
Yine vatandaşların kendi hesapları ve işlemleri ile sınırlı olmak üzere bankalardan gerekli bilgileri alma hakkı bulunmaktadır.
Sizlere bilgi vermeyen bankayı BDDK”ya ve Bankalar Birliği nezdindeki hakem heyetine şikayet edebilirsiniz. Y ada ilgili bankayı tüketici hakem heyetine şikayet edebilirsiniz.
İnternetten bir ürün almak için para göndermek yanlış hesaba para göndermek değildir.
İnternet yoluyla bir satış işleminde parayı göndermenize rağmen ürün size gönderilmiyor ise, bu da yanlışlıkla para göndermek kapsamında olmayıp, bu bir dolandırıcılık kurbanı olmaktır. Dolayısıyla bu şekilde yapılan bir havale ya da EFT”nin iadesi de kolay kolay mümkün değildir. Öncelikle suç duyurusu yapılmalıdır. Suç duyurusu , karşı tarafın bilgilerinin tespit edilmesi ve cezalandırılmasına ilişkindir, sonucunda “paranın gönderene iadesine” diye karar verilmez. Kişi ya da kişilerin tespiti biraz zaman alacaktır. Savcılık tarafından karşı tarafın bilgileri tespit edildiğinde o bilgilerden istifade edilerek karşı tarafa parayı geri alabilmek için ayrıca dava açılması gerekir.
Bahis/Kumar hesabına para göndermek yanlış hesaba para göndermek değildir.
Bahise ya da kumara parayı yatıran, çoğu zaman rızası ile yatırmaktadır. Hileye uğratıldığınızın ispatı güç olabilir.
